Lękowy styl przywiązania

Bliskość z drugim człowiekiem jest jedną z podstawowych potrzeb każdego z nas. Nasz mózg posiada specjalny mechanizm, zwany systemem przywiązania, który reguluje sposób, w jaki tworzymy i utrzymujemy relacje z najważniejszymi dla nas osobami.

Istnieją trzy podstawowe style przywiązania: bezpieczny, lękowy i unikający. W tym artykule przyjrzymy się lękowemu stylowi przywiązania.

Lękowy styl przywiązania

Osoby o lękowym stylu przywiązania mają silną potrzebę bliskości, ale często czują się niepewne w swoich relacjach. Martwią się, czy ich uczucia są odwzajemniane, co prowadzi do nadmiernego zaangażowania lub zachowań protestacyjnych.

Cechy osoby z lękowym stylem przywiązania:

• Intensywnie pragnie bliskości i uwagi partnera.
• Często martwi się odrzuceniem lub brakiem wzajemności.
• Bywa nadmiernie zależna od partnera emocjonalnie.
• Może stosować „gierki” lub manipulacje, aby utrzymać zainteresowanie partnera.
• Łatwo się denerwuje lub stroi fochy, gdy czuje się zaniedbana.

Badania sugerują, że osoby z lękowym stylem przywiązania są wyjątkowo wrażliwe na zmiany w nastroju i zachowaniu innych. Często z łatwością wychwytują nawet subtelne sygnały emocjonalne, co może jednak potęgować ich niepokój.

Kiedy takie osoby doświadczają sytuacji, którą postrzegają jako zagrażającą (np. obawiają się utraty wsparcia lub bliskości partnera), uruchamiają tzw. strategie aktywujące. Są to myśli i uczucia skłaniające do ponownego zbliżenia się do partnera, zarówno na poziomie emocjonalnym, jak i fizycznym.

Przykładowe strategie aktywujące:

• Ciągłe rozmyślanie o partnerze i trudności z koncentracją na innych sprawach.
• Idealizowanie partnera przy jednoczesnym obniżaniu własnej wartości.
• Odczuwanie pustki, która mija dopiero w momencie kontaktu z partnerem.
• Przekonanie, że to jedyna osoba zdolna zapewnić szczęście i miłość.
• Strach przed samotnością, który sprawia, że trwanie w niezdrowym związku wydaje się lepszym wyborem niż rozstanie.

Dodatkowo mogą pojawić się zachowania protestacyjne, których celem jest zwrócenie uwagi partnera i odzyskanie poczucia kontroli w relacji:

• Intensywne dzwonienie i pisanie wiadomości.
• Wycofywanie się lub celowe ignorowanie partnera.
• Prowadzenie “rachunków”.
• Przejawy wrogości, takie jak przewracanie oczami lub ironiczne uwagi.
• Groźby rozstania lub manipulowanie emocjami.
• Próby wzbudzenia zazdrości.

Jak sobie radzić?

Styl przywiązania można zmienić dzięki świadomej pracy nad sobą i relacjami. Budowanie samooceny, zrozumienie własnych wyzwalaczy lęku oraz korzystanie z korekcyjnych doświadczeń, takich jak relacja z osobą o bezpiecznym stylu przywiązania, to kluczowe kroki.

Psychoterapia pomaga odkryć źródła trudności, zrozumieć swoje mechanizmy i pracować nad zmianą stylu przywiązania na bardziej bezpieczny. To inwestycja w zdrowsze i bardziej satysfakcjonujące relacje.