Zmiany w mózgu nastolatka
Wiek dorastania często wiąże się z ryzykownymi i niebezpiecznymi zachowaniami. W związku z tym nasuwa się pytanie, czy nastolatkowie są świadomi konsekwencji swoich działań. Okazuje się, że zwykle są świadomi ryzyka, jednak większą wagę przykładają do pozytywnych aspektów, takich jak dreszczyk emocji i dobra zabawa. Wiemy już, że nadmierna koncentracja na tych korzyściach wynika ze zmian zachodzących w mózgu podczas dojrzewania.
W okresie dojrzewania zwiększa się aktywność układu dopaminowego, który jest odpowiedzialny za dążenie do nagrody. To właśnie dlatego nastolatki poszukują emocjonujących i ryzykownych doświadczeń.
Dążenie do nagrody objawia się w trzech głównych tendencjach. Po pierwsze, nastolatkowie często podejmują nieprzemyślane działania, czyli wykazują impulsywność. Dlatego w tym wieku ważne jest rozwijanie samoświadomości i refleksji, aby z czasem ryzykowne zachowania ustąpiły. Kolejną tendencją jest podatność na uzależnienia, co również wiąże się z uwalnianiem dopaminy, na przykład podczas przyjmowania substancji uzależniających czy uprawiania hazardu. Ostatnią tendencją jest hiperracjonalność, czyli zbyt dosłowne myślenie, polegające na uwzględnianiu jedynie faktów, z pominięciem kontekstu sytuacyjnego. Takie podejście sprawia, że młodzi ludzie przywiązują większą wagę do oczekiwanych korzyści niż do potencjalnego ryzyka.
Zmiany w mózgu nastolatka niosą ze sobą potencjalne zagrożenia, ale równie istotne jest poszukiwanie równowagi między nimi a potrzebą eksploracji. Zmiany te należy postrzegać jako źródło nowych możliwości, a nie jedynie problemów. Kluczowa jest empatyczna i pełna szacunku komunikacja z nastolatkami.
Literatura: Siegel, D. J. (2016). Burza w mózgu nastolatka. Potencjał okresu dorastania. Podkowa Leśna: MiND.
