Uzależnienie od telefonu

Wielu rodziców z rosnącym niepokojem obserwuje, że ich dzieci spędzają coraz więcej czasu przed ekranem komputera, tabletu czy telefonu. Niestety, wielu opiekunów, mimo że dostrzega niepokojące sygnały, nie potrafi dokładnie nazwać tego zjawiska ani znaleźć skutecznego sposobu, aby mu przeciwdziałać.

Gdzie zatem przebiega granica między codziennym użytkowaniem urządzeń cyfrowych a uzależnieniem? To pytanie jest niezwykle istotne, jednak niełatwe do jednoznacznej odpowiedzi.

Warto podkreślić, że samodzielne stawianie diagnozy nie jest zalecane. W sytuacjach budzących wątpliwości, najlepiej skonsultować się z doświadczonym psychologiem dziecięcym lub młodzieżowym. Taka konsultacja pozwala na ocenę sytuacji przez specjalistę, który w razie potrzeby skieruje dziecko do psychiatry – to właśnie on może postawić formalną diagnozę. Jeśli okaże się, że dziecko rzeczywiście zmaga się z uzależnieniem od komputera, telefonu czy mediów społecznościowych, konieczne będzie wdrożenie odpowiedniej terapii. Współcześnie takie formy terapii niestety stają się coraz bardziej powszechne – zjawisko uzależnienia cyfrowego dotyka coraz większej liczby młodych ludzi.

Kiedy warto zgłosić się po pomoc? Najczęstsze sygnały ostrzegawcze:

• Dziecko regularnie spędza przy ekranie wiele godzin dziennie. W związku z tym zaniedbuje obowiązki szkolne i domowe, a także opuszcza zajęcia w szkole.
• Każda próba ograniczenia czasu spędzanego przy komputerze wywołuje u dziecka bardzo silną reakcję emocjonalną – może to być złość, agresja lub całkowite wycofanie.
• Pojawiają się kłamstwa dotyczące rzeczywistego czasu korzystania z urządzeń cyfrowych. Dziecko zaczyna się ukrywać, zamyka drzwi do pokoju, by nikt nie widział, ile czasu faktycznie spędza online.
• Kontakty z rodziną i rówieśnikami ulegają wyraźnemu pogorszeniu. Dziecko unika wspólnych posiłków, rozmów, spotkań, nie chce spędzać czasu z bliskimi ani brać udziału w rodzinnych aktywnościach.
• Często bywa rozdrażnione, nerwowe, zmęczone lub apatyczne. Może też mieć problemy ze snem lub koncentracją.

Dlaczego dzieci tak łatwo wpadają w uzależnienie od internetu?

Przyczyn może być wiele, a zrozumienie ich jest kluczowe w procesie pomocy dziecku. Współczesny świat w dużej mierze przeniósł się do przestrzeni wirtualnej – to właśnie tam toczy się życie towarzyskie wielu młodych osób. Dla części dzieci internet stał się głównym, a niekiedy jedynym, miejscem interakcji społecznych.

Szczególnie narażone są dzieci z:

• niską samooceną,
• brakiem pewności siebie
• zaburzonym obrazem własnej osoby

Jeśli dziecko ma trudności w nawiązywaniu kontaktów w rzeczywistości, może zacząć szukać akceptacji i relacji w świecie wirtualnym, gdzie – pozornie – wszystko wydaje się prostsze i bezpieczniejsze. Dodatkowo, u dzieci cierpiących na depresję, fobie społeczne czy zaburzenia lękowe, internet często pełni funkcję ucieczki od problemów i stresu związanego z rzeczywistością.

Nie bez znaczenia są także relacje rodzinne. Dzieci, których podstawowe potrzeby emocjonalne nie są zaspokajane w domu, znacznie częściej poszukują bliskości i zrozumienia poza rodziną – właśnie w przestrzeni online. Brak zaangażowania rodziców, chłód emocjonalny czy brak uwagi mogą prowadzić do powstania relacji unikających i unikania kontaktów twarzą w twarz.

Warto również pamiętać, że nadmierne korzystanie z internetu może być objawem innych, głębiej ukrytych zaburzeń psychicznych. Dlatego nie należy bagatelizować niepokojących objawów, lecz jak najszybciej skonsultować się ze specjalistą.